ทีมนักวิจัย สทน. คว้ารางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น 2567 รักษาโรคมะเร็ง
ทีมนักวิจัยจาก สทน. โดย ดร.ศักดิ์ชัย หลักสี หัวหน้าทีมผู้ประดิษฐ์ ได้เข้าเฝ้าเพื่อรับพระราชทานเกียรติบัตรรางวัลการวิจัยแห่งชาติ รางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น ประจำปี 2567 ระดับดีมาก จากผลงานชื่อ “โอ้โกลด์ฟอร์ไลฟ์” ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มเทคโนโลยีอุบัติใหม่ของนาโนไฮบริดทองคำด้วยการทำงานหลากหลายฟังก์ชัน เป็นตัวนำส่งนาโนอัจฉริยะสำหรับระบบนำส่งยาต้านมะเร็งอย่างทรงประสิทธิภาพ
รศ.ดร.ธวัชชัย อ่อนจันทร์ ผู้อำนวยการสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) เปิดเผยว่า ทีมนักวิจัยของสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ สทน. ได้ส่งผลงานการประดิษฐ์เข้าร่วมประกวดรางวัลการวิจัยแห่งชาติ ประจำปี 2567 จัดโดยสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ เป็นผลงานการคิดค้นของทีมนักวิจัย สทน. มี ดร.ศักดิ์ชัย หลักสี หัวหน้าทีมผู้ประดิษฐ์ พร้อมด้วยทีมงาน ประกอบด้วย ดร.ฐิติรัตน์ รัตนวงษ์วิบูลย์ นางสาวภัทรา เลิศศราวุธ ดร.เกศินี เหมวิเชียร ดร.ธนกร แสงทวีสิน และ ดร.ธีรนันท์ แตงทอง ชื่อ “โอ้โกลด์ฟอร์ไลฟ์” (OhGold4Life: Smart nanocarriers as an emerging platform technology of multifunctional gold nanohybrids for effective cancer therapy) ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มของระบบนำส่งยาต้านมะเร็งที่สังเคราะห์ได้จากเทคโนโลยีนิวเคลียร์ เป็นกระบวนการที่ง่ายและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ผลงานดังกล่าวได้เกียรติบัตรรางวัลการวิจัยแห่งชาติ รางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น ประจำปีงบประมาณปี 2567 และก่อนหน้านี้ OhGold4Life ก็ได้รับรางวัลเหรียญเงินรางวัลนวัตกรรมระดับนานาชาติ ปี 2023 จากงาน Malaysia Technology Expo 2023 ซึ่งเป็นหนึ่งในความภาคภูมิใจของ สทน. ที่แสดงให้เห็นถึงประโยชน์จากการนำเทคโนโลยีนิวเคลียร์ไปใช้ในการดูแลและรักษาสุขภาพของคนไทย
ดร.ศักดิ์ชัย หลักสี หัวหน้าโครงการ OhGold4Life กล่าวว่า โรคมะเร็งเป็นสาเหตุอันดับต้นๆ ที่ทำให้ผู้คนเสียชีวิตเป็นจำนวนมากทั่วโลก ซึ่งยาเคมีบำบัดเป็นหนึ่งในการรักษาโรคมะเร็งที่นิยมเป็นอย่างมากด้วยการใช้ยาต้านมะเร็ง (Anticancer Drugs (ACDs)) ช่วยในการรักษา แต่พบว่าวิธีนี้มีข้อจำกัดเนื่องด้วยความเป็นพิษต่อเนื้อเยื่อปกติค่อนข้างสูง ทำให้เกิดผลข้างเคียงอย่างมากที่ไม่พึงประสงค์ จึงมีนักวิจัยจำนวนมากพยายามแก้ปัญญหาดังกล่าวโดยการนำส่งยาต้านมะเร็งด้วยระบบนำส่งยาระดับนาโนเมตร ซึ่งตัวที่โดดเด่นเป็นอย่างมากนั้นก็คือ โกลด์นาโนไฮบริด (Gold Nanohybrids (AuNHs)) นำมาซึ่งผลงานสิ่งประดิษฐ์ชิ้นนี้ คือ การพัฒนาตัวนำส่งนาโนอัจฉริยะเป็นแพลตฟอร์มเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นใหม่ของนาโนไฮบริดทองคำ (OhGold4Life หรือ โอ้โกลด์ฟอร์ไลฟ์) ที่ทำงานหลากหลายฟังก์ชันสำหรับการรักษามะเร็งอย่างทรงประสิทธิภาพ OhGold4Life เป็นแพลตฟอร์มของระบบนำส่งยาต้านมะเร็งที่สังเคราะห์ได้จากเทคโนโลยีนิวเคลียร์เป็นกระบวนการที่ง่ายและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งอนุภาคนี้ถูกปรับแต่งหมู่ฟังก์ชันด้วยอนุพันธ์ของพอลิเมอร์ชีวภาพเป็นการทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบที่ช่วยส่งเสริมให้ OhGold4Life มีความจำเพาะเจาะจงต่อเซลล์มะเร็ง เพิ่มประสิทธิภาพของตัวยาต้านมะเร็ง และลดผลข้างเคียงในการนำไปใช้
จากผลการทดลองพบว่า OhGold4Life สามารถนำส่งยาต้านมะเร็ง Camptothecin (CPT) และเพิ่มความสามารถในการยับยั้งเซลล์มะเร็งปอดของมนุษย์สูงกว่า CPT เพียงอย่างเดียวถึง 2.82 เท่า ในขณะเดียวกันเป็นพิษต่อเซลล์ปอดปกติของมนุษย์เพียงเล็กน้อยเท่านั้น ระบบนำส่งยานี้ยังแสดงการเข้าสู่เซลล์ได้อย่างจำเพาะเจาะจงด้วยกลไก folate receptor-mediated endocytosis มีฤทธิ์การต้านมะเร็งที่สูง กระตุ้นการตายของเซลล์มะเร็งด้วยระบบที่ดีโดยการเพิ่มการตายของเซลล์มะเร็งแบบอะพอพโทซิสถึง 13.97% และช่วยหยุดการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งในวัฏจักรเซลล์ระยะ G0-G1 จากผลการทดลองเหล่านี้ จึงแสดงให้เห็นว่าการนำส่งยาต้านมะเร็งด้วย OhGold4Life ในฐานะหนึ่งของเทคโนโลยีแพลตฟอร์มที่เกิดขึ้นใหม่นี้ เป็นเทคโนโลยีที่มีศักยภาพควรได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องต่อไปสำหรับเป็นระบบนำส่งยาต้านมะเร็งที่ทรงประสิทธิภาพ ช่วยบำบัดและรักษาโรคมะเร็ง ทำให้ผู้ป่วยโรคมะเร็งมีทางเลือกในการรักษามากขึ้นและยังช่วยยกคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคมะเร็งให้ดียิ่งขึ้นอีกด้วย
